بازگشت

چرا به امام جواد(ع) و نسل آن حضرت «ابن الرضا» مي گفتند؟


بيشتر بني عباس، ائمه را با اين اسم اين ياد مي كردند. در منابع نيز اينگونه گفته شده كه امام جواد ـ عليه السّلام ـ و امام هادي و امام عسكري ـ عليهم السّلام ـ در دوران بني عباس به اين عنوان، ناميده و معروف شده ا ند. حتي موسي المبرقع، فرزند امام جواد كه قبرش در قم است نيز بدين عنوان ناميده شده است. برخي بر اين باورند اين مساله به اين خاطر بوده است كه چون امام رضا ـ عليه السّلام ـ مدتي ولايت عهدي را در زمان مأمون قبول كرد و شهرت امام با لقبشان كه (الرضا) است، سبب شد فرزندانش بعد از آن به ابن الرضا معروف باشند، چنان كه تصريحاً در بحار چنين آمده است: «و كان هُوَ و ابوه و جدّهُ يُعرَف كلّ منهم في زمانه بابن الرضا» يعني امام عسكري و پدرش امام هادي و جدش امام جواد همه شان در زمان خود معروف به ابن الرضا ـ عليه السّلام ـ بودند.
و شايد علت اين معروفيت به خاطر اين بوده است كه علويان از شاخه هاي مختلف بوده اند و سادات جليل القدر متعدد بودند كه به خاطر مشخص شدن آنها و حساسيت موقعيت آنها از لحاظ سياسي براي دستگاه خلافت، معروف به ابن الرضا شده بودند.
حضرت آيت الله شبيري زنجاني مي فرمود: مرحوم آيت الله حجت ـ رضوان الله تعالي عليه ـ احتمال داده اند كه اينها (بني عباس) خواسته اند با اين لقب نشان بدهند كه چون امام رضا ـ عليه السّلام ـ ولايت عهدي را قبول نمود، به دنيا گرايش داشت (يعني فرزندان امام رضا ـ عليه السّلام ـ نيز گرايش به دنيا دارند)، فلذا بيشتر بني عباس اين طور مي گفتند.
البته آيت الله شبيري بر اين نظر است كه چون امام رضا ـ عليه السّلام ـ با تمام فرقه هاي مذهبي و علمي و كلامي مناظره نموده و در ميان تمام فرقه ها مشهور شد، فلذا شهرت امام رضا ـ عليه السّلام ـ در بين تمام فرقه ها به خاطر مقام رفيع علمي شان سبب شده بود كه فرزندان آن حضرت به اين عنوان «ابن الرضا» مشهور و به اين عنوان شناخته شوند.
چون ائمه در بين شيعيان و علماي شيعه و مسلمانان شناخته شده بودند و بني عباس هم آنها را به عنوان علويان، مي شناختند لذا اين فرقه هاي ديگر مذهبي و علمي بودند كه بعد از مناظرات علمي با امام رضا ـ عليه السّلام ـ آشنا شدند و تحت تأثير مقام علمي و معنوي امام قرار گرفتند لذا فرزندان آن حضرت به «ابن الرضا» معروف شدند.

***