جوانان بر اساس طبيعتي كه دارند، براي آشنايي با افكار و انديشه هاي متفاوت علاقه ي شديدي از خود نشان مي دهند. آنان دوست دارند انديشه هاي نو و متفاوت را بشناسند و از ميان آنها آنچه را كه به نظر خود بهتر و كارآمدتر تشخيص مي دهند انتخاب كنند.

امام علي (عليه السلام) فرمودند: «انما قلب الحدث كالارض الخالية ما القي فيها من شيءٍ قبلته؛ [1] دل نوجوان همانند زمين خالي (آماده و مستعد) است و هر انديشه اي كه در آن القاء شود، مي پذيرد.»

بذر دانش يكي از مهم ترين سرمايه هايي است كه مي توان در دل جوان كاشت و آن را بارور نمود. امام جواد (عليه السلام) در پيامي اهميت علم و دانش را اين گونه بيان مي كند: «عليكم بطلب العلم فان طلبه فريضةٌ و البحث عنه نافلةٌ و هو صلةٌ بين الاخوان و دليلٌ علي المروة و تحفةٌ في المجالس و صاحبٌ في السقر و انسٌ في الغربة؛ [2] بر شما باد كسب دانش! چرا كه آن براي همه لازم است و سخن از علم و بررسي آن امري مطلوب (و دوست داشتني) است. برادران (ديني) را به هم پيوند مي دهد و نشانه ي (شخصيت والا و) جوانمردي، تحفه ي مناسبي براي مجالس، دوست و همراه در سفر و مونس غربت و تنهائي است.»

از منظر امام جواد (عليه السلام) شايسته است كه يك جوان مسلمان به علم و دانش روي آورد و آن را به عنوان مونس و يار مناسب براي خود برگزيند، دوستان خود را بر اساس بينش و دانش انتخاب كند و شخصيت اجتماعي خود را به وسيله دانش و علم مشخص سازد، براي مجالس و ديدار ديگران علم هديه برد و در تنهايي و غربت و سفر، علم و دانش را بهترين همسفر و مونس خود بداند، چرا كه علم و دانش، سرچشمه ي تمام كمالات و ريشه ي همه پيشرفتهاست. پيشواي نهم، علم را دو قسمت كرده و مي فرمود: «علم و دانش دو نوع است: علمي كه در وجود خود انسان ريشه دارد و علمي كه از ديگران مي شنود و ياد مي گيرد. اگر علم اكتسابي با علم فطري هماهنگ نباشد، سودي نخواهد داشت. هر كس لذت حكمت را بشناسد و طعم شيرين آن را بچشد، از پي گيري آن آرام نخواهد نشست. زيبايي واقعي در زبان (و گفتار نيك) است و كمال راستين در داشتن عقل.» [3] .

امام محمد تقي (عليه السلام) علم و دانش را يكي از مهمترين عوامل پيروزي و رسيدن به كمالات معرفي مي كرد و به انسان هاي كمال خواه و حقيقت طلب توصيه مي نمود كه در راه رسيدن به آرزوهاي مشروع و موقعيت هاي عالي دنيوي و اخروي از اين نيروي كارآمد بهره ي لازم را بگيرند. آن گرامي مي فرمود: «أربع خصالٍ تعين المرء علي العمل: الصحة والغني و العلم و التوفيقٌ؛ [4] چهار عامل موجب دست يابي انسان به اعمال (صالح و نيك) است: سلامتي، توانگري، دانش و توفيق (خداوندي)».

با توجه به سخنان آموزنده ي امام جواد (عليه السلام) در عرصه ي علم و دانش بر همگان و از جمله جوانان لازم است از فرصت جواني بهره گرفته و خود را به اين خصلت زيباي انساني بيارايند و كسب معرفت و علم را سرلوحه ي برنامه هاي زندگي خود قرار دهند.



علم بال است مرغ جانت را

بر سپهر او برد روانت را



علم دل را بجاي جان باشد

سر بي علم بدگمان باشد



علم نور است و جهل تاريكي

علم، راهت برد به تاريكي



علم روي تو را به راه آرد

با چراغت به پيشگاه آرد



علم را دزد برد نتواند

به اجل نيز مرد نتواند



نه به ميل زمان خراب شود

نه به سيل زمين درآب شود