عده اي از اهل خبر و تاريخ از مخالف و مؤالف در كتب مربوطه خود كه در احوال ائمه طاهرين نوشته اند خبر برخورد مامون را به حضرت جواد در معبر خود در كوچه هاي بغداد يا مدينه نوشته و به تفصيل بيانات امام عليه السلام و پيش آمد مأمون را در اين مورد شرح داده اند اربلي در كتاب كشف الغمه [1] و مجلسي در بحارالانوار [2] از مناقب ابن شهرآشوب نقل نموده كه مامون از معبري مي گذشت حضرت جواد عليهماالسلام را ايستاده بين كودكاني كه به بازي مشغول بودند ديد اطفال تمامي فرار اختيار كردند و آن حضرت به جاي خود ايستاد، مامون او را خواسته پرسيد چرا تمامي اطفال فرار اختيار كردند و تو به جاي خود ايستادي، امام جواد فرمود مرا گناهي نبود و تقصيري بخود سراغ نداشتم كه از ترس آن فرار كنم و راه هم تنگ و بسته نبود كه آن را بر تو باز نمايم و توسعه بدهم



[ صفحه 44]



پس تو به هر جا كه خواهي روانه شو، مامون گفت تو كيستي، حضرت فرمود، منم محمد بن علي بن موسي بن جعفر بن محمد بن علي بن ابيطالب عليهم السلام،

مأمون پرسيد از علوم چه مي داني؟ امام فرمود از من اخبار آسمان ها را سؤال كن مأمون حضرت جواد را در آنجا گذاشته و روانه گرديد و در دست بازي شكاري اشهب و سفيد مايل به سياه بود كه با آن در شكار طلب صيد مي نمود وقتي كه از آنجا دور شد نگاه به يمين و يسار نموده شكاري را به نظر نياورد آنگاه باز از دست او پريده و به پرواز درآمد و در اطراف افق مي گرديد تا اينكه از نظر پنهان شد پس از ساعتي برگشته و ماهي كوچكي را صيد نموده و با خود آورده و آن را در بيت الطعم يا در آشپزخانه گذارد، مامون به همراهان خود گفت قتل اين كودك امروز به دست من نزديك شده پس از آن از شكارگاه مراجعت نمود باز ابن الرضا را با كودكان در بين راه ديد از حضرتش پرسيد اخبار آسمان كه در نزد تو است چيست؟

امام جواد فرمود [3] آري يا اميرالمؤمنين حديث كرد مرا پدرم او از پدرانش از پيغمبر (ص) از جبرئيل امين از پروردگار عالميان كه فرمود بين سماء و هوا دريائي عظيم است كه موجها در آن متلاطم اند و در آن دريا ماهيان ريز زيرشكم سبز رقط الظهوري (پشت و كمر آنها خال هاي سياه و سفيد) وجود دارد كه بازهاي شكاري ملوك و شاهان آنها را صيد نموده و آنان علما و اولاد پيغمبران را به آن آزمايش و امتحان مي كنند



[ صفحه 45]



فقال نعم يا اميرالمؤمنين حدثني ابي عن آبائه عن النبي عن جبرئيل عن رب العالمين انه قال بين السماء و الهوا بحر عجاج يتلاطم به الامواج فيه حيات خضر البطون رقطا الظهور و يصيدها الملوك بالبزاة الشهب يمتحن به العلماء