حافظ عبدالعزيز بن اخضر جنابذي در كتاب معالم العترة الطاهره از جواد (ع) از پدرانش از علي (ع) و همچنين خطيب بغدادي در تاريخ بغداد، به سند خود از ابوجعفر محمد بن علي از علي بن موسي از پدرش موسي از پدرانش از علي (ع) نقل كرده اند كه فرمود: پيامبر (ص) مرا به سوي يمن فرستاد و به عنوان سفارش فرمود: اي علي آن كه استخاره كرد حيران نشد و آن كه مشورت كرد پشيمان نشد. اي علي بر تو باد به حركت در آخر شب. زيرا زمين با آمدن شب به چيزي فراگرفته شود كه در روز چنين نباشد. اي علي! به نام خدا هر سحر حركت كن. كه خداوند براي امت من در سحرهاي آن يمن و بركت قرار داده است.

خطيب به سند خود و جنابذي در روايتي مرسل از آن حضرت نقل كرده اند كه از آن حضرت درباره ي اين سخن پيامبر (ص) سؤال شد كه فرموده بود: فاطمه فرج خويش نگاه داشت و خداوند فرزندانش را بر آتش حرام كرد. آن امام (ع) در پاسخ گفت: اين فقط شامل حسن و حسين است.

جنابذي از امام جواد (ع) از علي (ع) نقل كرده است كه فرمود: در كتاب علي بن ابي طالب (ع) است كه فرزند آدم شبيه ترين چيز به ترازو است با علم بالاست و با عقل متعادل و با جهل پايين است. و نيز از امام جواد (ع) روايت شده است كه فرمود: علي (ع) به ابوذر، رضوان الله عليه، گفت: تو به خاطر خداوند عزوجل در خشم شدي، پس واگذار كسي را كه بر او خشم گرفته اي. اين مردم به خاطر دنياشان از تو هراسيدند و تو به خاطر دينت از ايشان ترسيدي. به خدا سوگند اگر آسمانها و زمينها بر بنده اي بسته شوند سپس آن بنده تقواي الهي پيشه گيرد خداوند از ميان آنها راهي براي او بگشايد. جز حق تو را آرام نمي كند و جز باطل تو را به وحشت نيفكند.

همچنين امام جواد (ع) از علي (ع) نقل كرده است كه آن حضرت به قيس بن سعد، كه از مصر به نزد آن حضرت آمده بود، فرمود: اي قيس براي محنتها غاياتي است. ناگزير بايد بدانها برسي. بر عاقل است كه بر پشت آنها بخوابد زيرا بردباري در مقابل آن با نيرنگ بستن هنگامي كه روي مي كند، زيادت و افزوني به همراه دارد.

و نيز امام جواد (ع) از علي (ع) نقل كرده است كه فرمود: هر كس به خدا اعتماد كند، خداوند به او شادماني و سرور نشان دهد و هر كس بر او توكل كند، خداوند او را در كارهايش



[ صفحه 228]



كفايت كند و اعتماد به خدا دژي است كه جز مؤمن امين در آن پناه نگيرد و توكل بر خدا رهايي از هر بدي و امان از هر دشمن است. دين، عزت و علم گنج و خاموشي، نور است. نهايت زهد، پرهيزكاري است. و چيزي چون بدعت دين را ويران نكند. براي بزرگان چيزي تباهي آورتر از طمع نيست. به والي كار رعيت سامان مي يابد. و با دعا بلايا برگردند. هر كه بر مركب صبر سوار شود به ميدان پيروزي و ظفر هدايت يابد. هر كس عيب جويد مورد عيب جويي واقع شود. هر كه دشنام دهد به او پاسخ داده مي شود. هر كه نهال تقوا بكارد ميوه ي آرزو بچيند.

علاوه بر اين موارد، سخنان قصار و گرانبهاي ديگري كه از طريق امام جواد (ع) از پدران بزرگوارش روايت شده، نقل شده كه مي توان به كتاب كشف الغمة مراجعه كرد. خطيب به سند خود و نيز جنابذي به صورت مرسل از آن حضرت (ع) نقل كرده اند كه فرمود: هر كس برادري را در راه خدا بهره رساند همانا خانه اي در بهشت بهره مي برد.