بازگشت

القاب امام محمد جواد


از جمله القاب شريفه مشهوره حضرت امام محمد جواد، تقي است.

در بحارالانوار مسطور است سمي محمد بن علي الثاني التقي عليه السلام چه آن حضرت در حضرت يزدان در نهايت تقوي و پرهيزگاري بود، لاجرم خداوند تعالي او را از شر مأمون نگاهداري فرمود گاهي كه مأمون در حال مستي بر آن حضرت درآمد و چندان آن حضرت را با شمشير خود بزد كه گمان كرد شهيد شده است پس از شر مأمون، خداوند بي چون او را نگاهداشت.

لقب دوم جواد است كه از جود و بخشش است و يكي از اسامي مباركه الهي اسماء حسناي سبحاني است كه به معني عطاكننده نعمت عظيمه متواتره و احسان فرماينده عواطف متكاثره است در حق نيكوكار و نابكار، خواه برحسب اعمال خود مستحق احسان باشند يا نباشند.



بر اين خوان يغما چه دشمن چه دوست

همه زنده از خوان احسان اوست



در فتوحات القدس مسطور است كه روايت كرده اند كه حضرت امام محمد تقي عليه السلام را از اين روي جواد گفتند كه امام رضا عليه السلام در طوس وفات يافت و حضرت محمد جواد در اين هنگام در مدينه طيبه بود، نماز شام را در بغداد گذاشت و نماز صبح



[ صفحه 481]



را در طوس ادا فرمود و جواد يعني دونده و نيز چون آن حضرت از تمام خلق زمان با جودتر است و جواد به معني جود نيز هست آن حضرت را جواد گفتند.

لقب سوم مرتضي است كه به معني برگزيده و انتخاب شده از ميان خلق است كه از القاب ولي الله الاعظم اميرالمؤمنين امين المتقين جواد العالمين علي مرتضي عليه السلام است.

لقب چهارم منتخب است و آن نيز به همين معني است. لقب پنجم قانع است، چه آن حضرت خود به اندك چيز قناعت فرموده و آنچه آن حضرت را بود در راه خدا مي داد و در كتب آسماني تمنا لقب دارد يعني كم عمر بسيار علم، صاحب جنات الخلود القاب مباركه حضرت امام محمد تقي عليه السلام را اين بر افزون ياد نكرده است.

در بحارالانوار و مناقب نوشته اند: لقب آن حضرت يكي مختار يعني اختيار كرده شده و چون كسي را اختيار كردند آنچه را اختيار كند مختار و هر چه را امر فرمايد مطاع است، و ديگر عالم است كه به معني اين نام جليل و صفت حمل اشارت رفته است و در كشف الغمه و تذكره سبط ابن جوزي و مطالب السؤول مي گويد آن حضرت را دو لقب بود يكي قانع و ديگري مرتضي.

صاحب فصول المهمه چند لقب ياد كرده و مي گويد اشهر القاب آن حضرت مختار و مرتضي و متوكل و متقي و زاكي و تقي و منتجب با جيم مرتضي و قانع و جواد و به جاي زكي زاكي و به جاي منتخب با خاء منتجب با جيم ياد كرده است و اگر هر دو باشد نيز صحيح خواهد بود و شيخ مفيد مي گويد: آن حضرت منعوت بود به منتخب و مرتضي. بالجمله مجلسي رحمه الله اقوال اغلب مؤلفين را در القاب آن حضرت مي نويسد و مي فرمايد:

براي آن حضرت القاب ديگر نيز نوشته اند و ابن شهر آشوب مي گويد: التاسع لقب آن حضرت است.