ابوداوود قاضي [1] گفت: بايد دست او از بيخ قطع شود. معتصم دليل را پرسيد و او گفت: به حكم



[ صفحه 362]



آيه ي «فامسحوا وجوهكم و ايديكم» و جمعي از علماي حاضر نظر او را تأييد كردند. جمعي ديگر گفتند بايد از مرفق قطع شود. خليفه دليل خواست و آنها آيه «وضو» را گفتند: «فاغسلوا وجوهكم و ايديكم الي المرافق». به صراحت آيه دست تا مرفق است.

آنگاه معتصم متوجه امام جواد (ع) شد و نظر او را خواست. امام فرمود: حاضرين گفتند و تو هم شنيدي. معتصم گفت: مرا با گفتار آنان كاري نيست. آنچه مي داني بگو. امام عذر خواست و معتصم اصرار كرد و آخرالامر سوگند داد كه بايد بگويد.

امام فرمود: اكنون كه سوگند دادي بايد بگويم كه همه ي حاضران در بيان حكم به خطا رفتند. قطع دست بايد از مفصل و اصل انگشتان باشد و كف دست سالم بماند و انگشت شصت هم باقي بماند. معتصم دليل خواست و امام فرمود: براي آن كه رسول الله (ص) فرموده: در سجده بايد هفت عضو از اعضا به زمين برسد و از جمله ي آنها دو كف دست است. هرگاه دست دزد از بند يا مرفق بريده شود يكي از اعضاي سجده ناقص مي ماند و خداوند مي فرمايد: «ان المساجد لله»؛ سجده گاه ها مخصوص خداست.

معتصم سخنان امام را پسنديد و دستور داد انگشتان دزد را همان طوري كه امام فرموده بود قطع كردند.

قاضي مي گويد: در اين موقع حالتي به من رخ داد كه گويا آسمان بر سرم ريخت و آرزوي مرگ كردم و گفتم اي كاش مي مردم و اين روز را نمي ديدم.

زرقاء، ملازم قاضي گويد: روز ديگر قاضي پيش خليفه شتافت و گفت: خيرخواهي خليفه بر من لازم است. جرياني كه چند روز پيش اتفاق افتاد مناسب سياست خليفه نبود، زيرا نصف مردم دنيا امام جواد را خليفه مي دانند. در چنان مجلسي كه همه ي علما و قضات را تخطئه كردي و رأي امام جواد را به كار بستي، نه تنها علما را شكست دادي، گور خود را نيز كندي و امامت او را با دست خود تثبيت كردي و اين خبر در دنيا منتشر شد.

وقتي معتصم سخنان قاضي القضات را شنيد چهره اش دگرگون شد و گفت: خدا تو را جزاي خير دهد كه مرا بر امري كه از آن غافل بودم آگاه ساختي. [2] .



[ صفحه 363]



وي كه به مخلوق بودن قرآن معتقد بود و غرور او همراه با قدرت الهام يافته از قدرت خلفاي عباسي بود همواره در اين فكر بود كه مخالف عقيده ي خود را از ميان بردارد و روي اين غرور، احمد بن حنبل را هتك حرمت نمود.