از علماء و دانشمندان بزرگ مذهب جعفري و دوستدار خاندان نبوت بود، كنيه اش ابوالحسن و از مردم قصبه ي دورق بوده و از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادي عليهم السلام به شمار مي رود از حضرت رضا عليه السلام نقل حديث نموده و در جرگه ي خاصان امام جواد عليه السلام قرار گرفته بود تا آنجا كه آن حضرت پس از وفات عبدالله بن جندب او را نماينده و وكيل خود قرار داد.

علماء و مورخين كتب رجال، علي بن مهزيار را ثقه و صحيح و جليل القدر نوشته اند و از نامه هائي كه امام جواد عليه السلام به او نوشته اند جلالت و بزرگواري او روشن مي گردد.

در يكي از نامه ها امام جواد عليه السلام به او نوشت: مرا مسرور كردي بدان چه كه يادآور شدي و هميشه مرا شاد مي گرداني، خداوند تو را به بهشت شاد كند و از تو راضي گردد كه مرا از خود راضي گردانيدي.

علي و پدرش ابتداء بدين مسيح بودند و سپس اسلام آوردند و علي بن مهزيار را همه به نيكي ياد كرده اند قبرش در اهواز زيارتگاه عمومي است.

در كتاب شرح من لايحضره الفقيه در باب نماز كسوف نقل مي نمايد كه



[ صفحه 170]



علي بن مهزيار نامه ي به امام جواد عليه السلام نوشت كه در اهواز زياد زلزله اتفاق مي افتد آيا اجازه مي فرمائيد كه من از آن شهر به جاي ديگر روم يا آنجا بمانم؟

امام در جواب نامه ي او دستور دادند كه از اهواز بيرون نروند و روز چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه را روزه بگيرند و در روز جمعه جامه ي پاكيزه پوشيده و غسل كنند و از شهر بيرون روند و دعاء كنند تا خداوند زلزله را از بين ببرد، علي گويد دستور امام عليه السلام را بكار برديم ديگر زلزله نيامد!

علي بن مهزيار داراي تأليفاتي است و در كتاب الذريعة الي تصانيف الشيعة آثار علي بن مهزيار بدين ترتيب ثبت شده است:

الف: كتاب اسلام سلمان - كتاب اشعريه - كتاب انبياء.

ب: كتاب بشارات.

ت: كتاب تجارت و درجات - كتاب تجمل و مروت - كتاب تفسير - كتاب تقيه

ح: كتاب حج - كتاب حدود - كتاب حديث بدر - كتاب حروف (بنابر نقل رجال نجاشي) يا كتاب حروف القران (بنابر نقل شيخ طوسي در كتاب فهرست).

خ: كتاب خمس.

د: كتاب دعاء - كتاب ديات.

ر: كتاب رد غلات - كتاب رد علي بن اسباط.

ز: كتاب زكوة - كتاب زهد.

ش: كتاب شهادات.

ص: كتاب صلوة.

ط: كتاب طلاق.

ع: كتاب عتق و تدبير.



[ صفحه 171]



ف: كتاب فضائل - كتاب فضائل مؤمن و نيكي كردن به او.

م: كتاب مزار - كتاب مكاسب - كتاب مثالب - كتاب ملاحم كتاب مواريث و ايمان و كفارات.

ن: كتاب نوادر.

و: كتاب وصايا - كتاب وضوء [1] .