«ان اريد الا الاصلاح ما استطعت و ما توفيقي الا بالله عليه توكلت و اليه أنيب» [1] .

از سال 1342 تا پيروزي انقلاب اسلامي به جرم آزادي خواهي و آزادانديشي، سالها تحمل زندان و شكنجه هاي روحي و جسمي را داشتم، و از سال 1353 توفيق سكونت اجباري و تبعيد در شهر يزد را نيز پيدا كردم، با توجه به توفيقات الهي كه شامل احوال گرديد، ضمن كار و كسب، و تحصيل در حوزه ي علميه ي يزد توفيق مطالعاتي پيرامون زندگاني امامان همام، حضرت امام محمدتقي عليه السلام، حضرت امام علي النقي عليه السلام و حضرت امام حسن عسكري عليه السلام به دست آمد، از كتابهاي مختلف يادداشتهايي برداشت كردم و در آن فرصت، زندگي امام نهم حضرت امام جواد، محمدتقي عليه السلام را تدوين و مطالب تهيه شده را تنظيم نمودم، كه پايان دوران طاغوت - بهمن 57 - آماده ي چاپ گرديد و اوايل پيروزي انقلاب اسلامي آن نوشته ها به دست چاپ و انتشار سپرده شد.

با توجه به اينكه نقايصي در آن كتاب وجود داشت و خود نيز كاملاً اقناع نبودم، با اين حال مورد استقبال مردم قرار گرفت و همه ي نسخه هاي آن در اندك زماني ناياب شد. علاقمنداني بودند كه درخواست چاپ مجدد آن كتاب را داشتند. فرصتها كم بود و كارهاي اجرايي بسيار و گرفتاريهاي انقلاب فراوان، و ما هم كه خود را انقلابي مي دانستيم و همگام و به دنبال امام خميني (ره)، مي خواستيم از انقلابمان و از مردممان و از ميهنمان حمايت كنيم، دنبال آن بوديم كه جمهوري و استقلال و آزادي را نهادينه نماييم، اصرار



[ صفحه 14]



داشتيم كه فقر و جهل و ستم و تبعيض و فرد محوري را براندازيم، مايل بوديم كه ارزشها حاكم شود و لياقتها، معيار همه چيز و همه ي كارها باشد، ما براي استقرار دموكراسي و عدالت كوشش مي كرديم و الحمد لله تا حد امكان موفق شديم.

از ابتداي پيروزي انقلاب به خاطر درگير بودن با كارهاي اجرايي و فرهنگي فرصت بازنگري و تجديد نظر، روي اين كتاب به دست نيامد، و بالاخره از سال 1379 بود كه بازخواني و ويراستاري كتاب «تحليلي از زندگاني و دوران امام محمدتقي عليه السلام» شروع شد، و كتاب براي چاپ دوم آماده گرديد. پس از ويرايش جديد و حروفچيني مجدد، دوباره خواني و سه باره خواني، براي چندمين بار به مآخذ و مدارك مراجعه شد، و تا صحت مطالب از نظر سند و مدرك و محتوا مورد قبول قرار نمي گرفت انصراف حاصل نمي شد. آيات و احاديث عربي، اصلاح و با دقت اعراب گذاري گرديد، اگر يك نقطه و يا يك فتحه و كسره اشتباه مانده باشد، گناه آن به گردن پيري و كم سويي چشمها بوده است.

غلطهاي چاپ اول همه اصلاح گرديد. احاديث و يا مطالبي كه قبلاً بدون سند ذكر شده بود، اسناد و مدارك آنها آورده شد. و بسياري از مسائل و حوادث سياسي روز كه به مناسبت آورده شده بود، مختصر و يا حذف گرديد، و تا حدي بر غناي علمي كتاب افزوده شد. مطالب روايي و تاريخي ضعيف حذف و يا تغيير پيدا كردند. تصويرها و عكسهاي دوران انقلاب كه قبلاً احساس مي شد امكان چاپ و نشر آن در جايي ديگر ميسر نباشد، همه كنار گذاشته شد. پس از پيروزي انقلاب چه بسيار عكسها و تصويرهايي از انقلاب و انقلابيون كه در رسانه منتشر گرديد و ديگر لزومي نداشت كه در يك كتاب تاريخي به آن پرداخته شود.

كوشش به عمل آمد تا حروفچيني و نوشتن عنوانها و سرفصلها از چاپ نخستين بهتر باشد. سعي بر اين بود كه در عناوين و موضوعات تا حد امكان تغييري پديد نيايد كه با نخستين چاپ متفاوت بنمايد.

فهرست اعلام (اماكن و اشخاص) و بقيه مآخذ مانده از قبل در پايان كتاب آورده شد. برخي اعلام و مطالب دور از ذهن و يا نامفهوم در پاورقي ها توضيح داده شد.



[ صفحه 15]



حروفچيني و تصحيح و اصلاح ماهها طول كشيد، و شايد به اندازه ي نوشتن يك كتاب ديگر وقت گرفت. با اينكه چندين مرتبه غلط گيري به عمل آمد، هنوز هم اطمينان به بي غلط بودن آن ندارم. مسلم در گذشته هاي دور براي نوشتن كتاب با دست و خوشنويسي آن، تا اين اندازه مشكل تصحيح وجود نداشته است، مخصوصاً اگر كسي بخواهد اعراب كلمات عربي هم با دقت گذاشته شود، بسيار وقت گير و مشكل ساز است و كساني هم كه بتوانند كلمات را با اعراب صحيح ماشين كنند خيلي كم هستند.

راهنمايي و انتقاد دانش پژوهان و خوانندگان آگاه موفقيتهايي را براي امثال حقير به دنبال خواهد داشت، مخصوصاً اگر توفيق نوشتن زندگاني ديگر امامان بزرگوار را با همين روش پيدا نمايم.

در چاپ اول كه «انتشارات خرد اصفهان» و يكي از ناشران تهران چاپ و پخش آن را در سراسر كشور برعهده داشتند، جز عنايت و محبت و تشويق خوانندگان بهره ي ديگري به بنده نرسيد، در اين ويرايش باز هم انتقادات سازنده و دعاي خير خوانندگان ارجمند راهگشاي من خواهد بود.

بدين وسيله از واحد انتشارات روزنامه ي اطلاعات كه براي چاپ مجدد اين كتاب اقدام مي فرمايند سپاسگزارم.

من الله التوفيق و عليه التكلان

بهمن 81 - اصفهان



[ صفحه 17]