امام جواد (عليه السلام) به عنوان پاسدار حريم وحي از تفسيرهاي نابجا و غيرعقلاني آيات قرآن جلوگيري كرده و علماء و دانشمندان را به سوي فهم صحيح آيات راهنمائي مي كرد. روزي در مجلس معتصم، برخي از دانشمندان به آيه اي استناد كردند و يك حكم شرعي صادر نمودند. امام جواد (عليه السلام) كه در آن جلسه حضور داشت خطاي آنان را گوشزد نمود و تفسير صحيح را براي حاضرين ارائه كرد. محمدبن مسعود عياشي سمرقندي در تفسير خود ماجراي آن مجلس را چنين آورده است: «در زمان معتصم عباسي، عوامل خليفه عده اي دزد را - كه راههاي عمومي در بين شهرها را براي مسافرين و كاروانهاي حج ناامن كرده بودند - دستگير كرده و از مركز خلافت در مورد چگونگي مجازات آنان خواستار دستور بودند. خليفه در مورد اين حادثه حساس، مجلس مشورتي تشكيل داد و از دانشمندان عصر، كيفيت اجراي حد شرعي را در مورد آنان خواستار شد. آنان گفتند: قرآن در اين مورد بهترين راهكار است، آنجا كه مي فرمايد: «انما جزؤاالذين يحاربون الله و رسوله و يسعون في الارض فسادا ان يقتلوا او يصلبوا او تقطع ايديهم و ارجلهم من خلاف او ينفوا من الارض؛ (مائده/33) كيفر كساني كه با خدا و رسول او به جنگ و محاربه برمي خيزند و در روي زمين در اشاعه فساد تلاش مي كنند، اين است كه: اعدام شوند يا به دار آويخته گردند يا دست و پاي آنان به عكس يكديگر قطع شود و يا اينكه از سرزمين خود تبعيد گردند.»

آنان به خليفه پيشنهاد كردند طبق اين آيه، يكي از كيفرهاي فوق را در مورد تبهكاران انتخاب كند. معتصم عباسي در همان جلسه از امام جواد (عليه السلام) نيز نظر خواست. آن حضرت اول از اظهارنظر خودداري كرد، اما وقتي كه با اصرار خليفه مواجه شد، نظر خود را چنين اعلام كرد: اينان در استدلال به آيه خطا كردند. استنباط حكم شرعي از اين آيه دقت بيشتري مي طلبد و بايد تمام جوانب مسئله در نظر گرفته شود و نسبت به جرمهاي مختلف كيفرها فرق مي كند؛ زيرا اين مسئله صورت هاي مختلف و احكام جداگانه دارد:

1- اگر اين راهزنان فقط راه را ناامن كرده اند؛ نه كسي را كشته و نه مال ديگري را به غارت برده اند، مجازات آنان فقط حبس است و اين همان معناي نفي از ارض است. 2- اگر راه را ناامن كرده و افراد بي گناهي را كشته اند، اما به مال ديگران تجاوز نكرده اند، مجازات آنان اعدام است. 3- اگر امنيت را از راه هاي عمومي سلب كرده، انسان هاي بي گناه را كشته و مال مردم را نيز به غارت برده اند، كيفر آنان بايد سخت تر باشد؛ يعني اول دست و پايشان را به عكس همديگر قطع مي كنند، سپس به دار مجازات آويخته گردند.

معتصم اين نظريه را پسنديد به عامل خود دستور داد، طبق نظر امام جواد (عليه السلام) عمل كند. [1] .