بازگشت

حكيمه خاتون فرزند امام جواد عليه السلام


اين زن با تقوا كه از شايسته ترين زنان عصر خود به شمار مي رفت و در فضل و هنر ممتاز بود، از برجسته ترين دختران امام جواد ـ عليه السّلام ـ مي باشد. حكيمه در طول حيات پربركتش 4 امام را درك كرد و از محضر آنان بهره برد، پدر گراميش امام جواد ـ عليه السّلام ـ ، برادرش حضرت هادي ـ عليه السّلام ـ ، برادرزاده اش امام عسكري ـ عليه السّلام ـ و امام زمان (عج) را كه خود افتخار قابلگي امام دوازدهم را هم داشت.
از افتخارات ديگر حكيمه خاتون، تعليم و تربيت نرجس خاتون مادر امام زمان (عج) بود، حكيمه در نزد ائمه ـ عليهم السّلام ـ مكرم و محترم بود و مورد وثوق و اطمينان تا جائي كه به مقام سفارت امام نائل آمد، عرايض مردم را به امام زمان (عج) مي رسانيد و توقيعات امام را به مردم بر مي گردانيد.
گويند: نواب امام زمان (عج) به وسيله اين بانو با امام رابطه برقرار مي كردند در كمال الدين از احمد بن ابراهيم نقل شده كه گفت من بر حكيمه خاتون دختر امام جواد ـ عليه السّلام ـ در سال 262 وارد شدم و هرچه مي خواستم از پشت پرده از آن حضرت مي پرسيدم او به ما جواب مي داد و او واسطه حجة بن الحسن العسكري بود كه تمام امور مربوط به شيعه را انجام مي داد»[1].
از حكيمه خاتون اخبار و احاديث بسياري نقل شده و آيات بسياري را تفسير نموده است كه دليل بر قدرت علمي و روح ايمان و ولايت او مي باشد. او با يكي از علويين به نام ابو علي الحسن المحدث از نوادگان امام سجاد ـ عليه السّلام ـ ازدواج كرد و نتيجه اين ازدواج يك پسر و يك دختر بود.
حكيمه خاتون سرانجام در سال 274 هـ.ق وفات يافت. مرقد شريفش در جوار ضريح امام هادي و امام عسكري ـ عليهما السّلام ـ قرار دارد كه زيارت آن جناب مستحب مؤكد است.
ـ ديگر فرزندان امام جواد ـ عليه السّلام ـ كه هر كدام در موقعيت و زمان روزگار خود از برترين و بهترين مردم دوران خود بودند در تاريخ شرح حالي از آنها وارد نشده، تنها اسامي آنها در صفحات تاريخ به چشم مي خورد كه در ادامه به اين اسماء مقدس اشاره مي شود:
4. ابو احمد حسين
5. ابو موسي عمران
6. فاطمه
7. خديجه
8. ام كلثوم
«در تاريخ قم نام زينب، ام محمد و ميمونه هم به چشم مي خورد كه از دختران امام جواد ـ عليه السّلام ـ به شمار رفته اند»[2].
«مرحوم شيخ مفيد هم از دختران امام جواد ـ عليه السّلام ـ دختري به نام «اماحه» نام برده و فرموده امام جواد ـ عليه السّلام ـ چهار فرزند داشت، علي كه امام بعد از او بود موسي، فاطمه و اماحه»[3].
نتيجه: آنچه در تاريخ مشهور است اين است كه امام جواد ـ عليه السّلام ـ صاحب هشت فرزند بود كه نام سه نفر از آنها يعني (علي النقي ـ عليه السّلام ـ ، موسي و حكيمه) مورد اتفاق همه است امّا در نام بقيه اختلاف وجود دارد كه اسامي آنها ذكر شد.

***

[1] . شيخ صدوق، اكمال الدين، قم، دارالكتب الاسلاميه، چاپ دوم، 1395ق، ج2، ص501.
[2] . محمد حسين ناصر الشيعه، تاريخ قم، بيروت، انتشارات دارالفكر، چاپ سوم، 1350، ص114.
[3] . شيخ مفيد، الإرشاد، چاپ كنگره شيخ مفيد، قم، چاپ اول، 1413ق، ج2، ص295.