بازگشت

شخصيت امام جواد از ديدگاه دانشمندان


سخنان و مناظرات امام جواد و حلّ مشكلات بزرگ علمي و فقهي توسط آن حضرت، تحسين و اعجاب دانشمندان
و پژوهشگران اسلامي اعم از شيعه و سني را برانگيخته و آنان را به تعظيم در برابر عظمت علمي امام واداشته
است و هر كدام او را به نحوي ستودهاند. به عنوان نمونه، «سبط ابن الجوزي» ميگويد» :او در علم و تقوا و زهد
و بخشش بر روش پدرش بود» (57 .)
»ابن حجر هيتمي» مينويسد: «مأمون او را به دامادي انتخاب كرد، زيرا با وجود كمي سنّ ، از نظر علم و آگاهي
وحلم، بر همه دانشمندان برتري داشت .(58) »
»شبلنجي» ميگويد: «مأمون پيوسته شيفته او بود، زيرا با وجود كمي سنّ ، فضل و علم و كمالِ عقل خود را نشان
داده برهان (عظمت) خود را آشكار ساخت .(59) »
استاد شيعه «شيخ مفيد»، و «فتّال نيشابوري» از آن حضرت چنين ياد ميكنند» :مأمون شيفته او شد، زيرا ميديد
كه او با وجود كمي سنّ ، از نظر علم و حكمت و ادب و كمال عقلي، به چنان رتبه والايي رسيده كه هيچ يك از
بزرگان علمي آن روزگار بدان پايه نرسيده اند»(60 .(جاحظ عثماني معتزلي» كه از مخالفان خاندان علي - عليه السلام - بوده، (61)امام جواد را در شمار ده تن از
«طالبيان» ي آورده كه درباره آنان چنين گفته است: «هر يك از آنان، عالم، زاهد، عبادت پيشه، شجاع، بخشنده،
پاك و پاك نهادند. برخي از آنان خليفه و برخي نامزد خلافت ميباشند و تا ده تن، هر يك فرزند ديگري است. آنان
عبارتند از: حسن بن علي بن محمد بن علي بن موسي بن جعفربن محمد بن علي بن الحسين بن علي. هيچ يك از
خاندان هاي عرب و عجم داراي چنين نسب شريفي نيست» (62).

***

-57تذكرة الخواص، نجف، مكتبة الحيدرية، 1383 ه'.ق، ص .359
-58الصواعق المحرقة، الطبعة الثانية، قاهره، مكتبة القاهرة، 1385 ه'.ق، ص .205
-59نور الأبصار، قاهره، مكتبة المشهد الحسيني،، ص .161
-60الارشاد، قم، مكتبة بصيرتي،، ص 319 - روضة الواعظين، الطبعة الأولي، بيروت، مؤسسة الأعلمي
للمطبوعات، 1406 ه'.ق، ص .261
-61جاحظ در بصره ميزيسته و داراي اطلاعات سرشاري بوده و در بسياري از علوم و فنون رايج عصر خود
كتابهايي نوشته و معاصر امام جواد (عليه السلام) و پس از او معاصر فرزندانش بوده است/-62مرتضي العاملي،، سيد جعفر، نگاهي به زندگاني سياسي امام جواد - عليه السلام - ، ترجمه سيد محمد حسيني،
قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين، 1365 ه'.ش، ص 106 (به نقل از آثار الجاحظ .(