بازگشت

ذكر قبور بعضي از امامزادگان مدفون در طهران


اول - السيد الجليل ابوالقاسم عبدالعظيم ابن سيد عبدالله بن سيد علي بن السيد حسن الامير ابن زيد بن الحسن المجتبي (ع) و ايشان از اصحاب حضرت جواد و حضرت هادي سلام الله عليهما بودند و خيلي محترم بودند خدمت اين دو بزرگوار و او را خيلي دوست مي داشتند و دينش را به حضرت هادي عرضه داشت چنانچه شيخ صدوق به اسانيد معتبره نقل فرموده كه حضرت عبدالعظيم (ع) فرمود داخل شدم بر حضرت هادي (ع) چون چشم حضرت هادي به من افتاد فرمود مرحبا بك يا اباالقاسم انت ولينا حقا بعد من گفتم يابن رسول الله مي خواهم دينم را عرضه دارم به شما اگر خوب است ثابت بمانم تا وقتي كه ملاقات نمايم خداوند عزوجل را؟

حضرت فرمود بگو يا اباالقاسم عرض كردم من اعتقادم اين است «ان الله تبارك و تعالي و احد ليس كمثله شئ خارج من الحدين حد الابطال و حد التشبيه و انه ليس بجسم و لا صورة و لا عرض و لا جوهر بل هو مجسم الاجسام و مصور الصور و خالق الاعراض و الجواهر و رب كل شئ و مالكه و جاعله و محدثه و ان محمدا عبده و رسوله خاتم النبيين فلا نبي بعده الي يوم القيامة و ان شريعته خاتم الشرايع فلا شريعة بعده الي يوم القيامة و اقول ان الامام و الخليفة و ولي الامر بعده اميرالمؤمنين علي بن ابيطالب (ع) ثم الحسن ثم الحسين ثم علي بن الحسين ثم محمد بن علي ثم جعفر بن محمد ثم علي بن موسي ثم محمد بن علي ثم انت» فقال عليه السلام و من بعدي الحسن ابني فكيف للناس بالخلف من بعده «قال فقلت فكيف ذاك يا مولاي» قال (ع) لانه لا يري شخصه و لا يحل ذكره باسمه حتي يخرج و يملاء الارض قسطا و عدلا كما ملئت ظلما و جورا «قال فقلت اقررت و اقول ان وليهم ولي الله و عدوهم عدو الله و طاعتهم طاعة الله و معصيتهم معصية الله و اقول ان المعراج حق و المسئلة في القبر حق و ان الجنة حق و النار حق و الصراط حق و الميزان حق و ان الساعة آتية لا ريب فيها و ان الله يبعث من في القبور و اقول الفرائض الواجبة بعد الولاية الصلوة و الزكوة و الصوم و الحج و الجهاد



[ صفحه 772]



و الامر بالمعروف و النهي عن المنكر»

فقال علي بن محمد (ع) يا اباالقاسم هذا والله دين الله الذي ارتضيه لعباده فاثبت عليه ثبتك الله بالقول الثابت في الحيوة الدنيا و في الاخرة انتهي.

يعني خداوند تبارك و تبارك و تعالي واحد و يگانه است ذاتا و صفاتا و مثل و شبيهي ندارد و خداوند خارج است از حد ابطال و حد تشبيه چون گويا جماعتي صفاتي را كه لايق است از براي حضرت احديت از او نفي كردند و جماعتي صفاتي را كه لايق امكان است از براي خداوند اثبات نمودند و خداوند جسم نيست و صورت هم نيست و عرض و جوهر نيست بلكه خداوند خالق اجسام و صور و اعراض و جواهر است و مربي و مالك و جاعل و خالق و احداث كننده هر چيزي هست و محمد (ص) بنده و رسول خدا و خاتم پيغمبران است و پيغمبري بعد از او نيست تا روز قيامت و شريعتش خاتم شرايع است و شريعتي بعد شريعت او نيست تا روز قيامت و امام و خليفه و ولي امر بعد از خاتم النبيين (ص) حضرت اميرالمؤمنين (ع) است و بعد از آن حضرت امام حسن و بعد آن حضرت امام حسين و بعد آن حضرت امام زين العابدين و بعد آن حضرت باقر و بعد آن حضرت صادق و بعد آن حضرت موسي بن جعفر و بعد آن حضرت علي بن موسي و بعد آن حضرت امام محمد تقي و بعد آن بزرگوار شما كه حضرت هادي هستيد امام و خليفه پيغمبر (ص) مي باشيد.

بعد حضرت هادي (ع) فرمودند امام و خليفه بعد از من حضرت امام حسن عسكري (ع) فرزند من است و امام مردم چه خواهند گفت از براي خليفه بعد او.

عرض كردم چگونه است اين مطلب اي مولاي من؟ فرمود چون شخص او ديده نمي شود و جايز نيست كه كسي اسم او را ببرد تا وقتي كه خارج شود و زمين را پر از عدل و داد بنمايد بعد از اينكه پر از جور و ظلم شده باشد.

حضرت عبدالعظيم عرض كرد اقرار دارم به تمام اينها و مي گويم دوست اينها دوست خدا و دشمن اينها دشمن خدا و طاعت اينها طاعت خدا و معصيت اينها معصيت خدا است و مي گويم معراج حق است و سؤال در قبر حق است و بهشت و جهنم و صراط و ميزان بر حق است و خداوند برمي انگيزاند تمام اموات را از قبورشان در روز قيامت و مي گويم فرائض واجبه بعد از دوستي اهل البيت نماز و زكوة و صوم و حج و جهاد و امر به معروف و نهي از منكر است پس حضرت هادي (ع) فرمودند يا اباالقاسم اين است والله دين خداوند كه پسنديده است از براي بندگانش پس ثابت بمان به اين دين - خداوند ترا ثابت بدارد به اين اعتقادات در حيوة دنيا و آخرت انتهي.

در منتخب شيخ طريحي است قيل ممن دفن من الطالبيين حيا عبدالعظيم الحسني بالري و محمد بن عبدالله بن الحسن المجتبي (ع).

از روح و ريحان چنين استفاده مي شود كه ايشان در حدود سنه ي دويست و پنجاه از دنيا رحلت فرمودند.

پس اين روايت كه شيخ شهيد از حضرت رضا (ع) روايت كرده كه فرمودند من زار قبره وجبت له علي الله الجنة اخبار از مستقبل مي باشد چون حضرت عبدالعظيم بنابر اين تقريبا چهل و هفت سال بعد از رحلت حضرت رضا بوده جهت ورود حضرت عبدالعظيم بري و فضيلت زيارت و بعضي از فضائلشان و معلوميت محل دفنشان اجمالا در خاتمه باب چهارم گفته شد فراجع.



[ صفحه 773]



بدان كه بنيان حرم مطهر و مشهد مقدس حضرت عبدالعظيم از مرحوم مجدالملك قمي است چنانچه در مجالس المؤمنين فرموده كه از آثار مجدالملك است مشهد مقدس حضرت عبدالعظيم حسني در شهر ري انتهي.

از جمله آثار خيريه مجدالملك بقعه ي مباركه ائمه بقيع سلام الله عليهم است.

ايضا از آثار خيريه اوست رواق و مشهد مطهر امامين همامين حضرت موسي بن جعفر و حضرت جواد الائمه سلام الله عليهما پس معلوم شد كه ايشان حق عظيمي بر قاطبه مسلمين دارند و او مستولي بر مملكت سلطان بر كيارق بن ملكشاه بن الب ارسلان بن طغرل بيك بن ميكائيل سلجوقي بوده و مجدالملك را در سنه چهارصد و نود و دو لشگريان به عداوت مذهبي از نزد سلطان كشيدند و اعضايش را قطعه قطعه نمودند و اعضاي قطعه قطعه را ميان تابوت گذارده بودند در جوار حضرت سيدالشهداء (ع) دفن كردند و اين رباعي را شخص ملعوني از دشمنان گفته:



روزي دو سه سر دفتر تزوير شدي

جوينده ملك و مال و توفير شدي



اعضاء تو هر يكي گرفت اقليمي

في الجمله به يك هفته جهان گير شدي



بنيان ايوان و رواق حضرت عبدالعظيم از شاه طهماسب بن شاه اسماعيل صفوي است در سنه نهصد و چهل و چهار و ضريح نقره آن بزرگوار از آثار خيريه مرحوم فتحعلي شاه قاجار است در سنه هزار و دويست و بيست و دو و طلاكاري گنبد مبارك از آثار خيريه مرحوم ناصرالدين شاه قاجار است و آئينه بندي و نقاشي ايوان مطهر حضرت عبدالعظيم از آثار خيريه ميرزا آقاخان نوري صدراعظم است.

دوم - جناب حمزة بن موسي الكاظم (ع) است كه بسيار محترم بود و از احفاد آن بزرگوارند سلاطين صفويه و ايضا از احفاد اوست خاتم الفقهاء و المجتهدين جناب حاج سيد محمدباقر حجةالاسلام الرشتي الاصفهاني - علامه مجلسي در تحفةالزائرين فرموده قبر شريف امامزاده حمزه فرزند حضرت موسي بن جعفر (ع) نزديك قبر حضرت عبدالعظيم است ظاهرا همان باشد كه حضرت عبدالعظيم به زيارت او مي رفت چنانچه در خاتمه باب چهارم از مزار بحار نقل شده كه حضرت عبدالعظيم در سردابي منزل فرمود و در آنجا عبادت مي كرد روزها روزه مي گرفت و شبها مشغول عبادت بود و گاهي مستترا مي رفت به زيارت قبري كه مقابل قبر شريفش هست و مي فرمود اين قبر يكي از اولادهاي حضرت موسي بن جعفر (ع) است.

ايضا در خاتمه باب چهارم گفته شد كه قبر جناب حمزه در چهار موضع محتمل است لكن اصح چنانچه علامه مجلسي در تحفه و ثقةالاسلام نوري در تحية الزائرين فرموده آن است كه قبر جناب حمزة بن موسي بن جعفر (ع) همان است كه در ري هست انتهي.

حرم حضرت حمزه وصل است به حرم حضرت عبدالعظيم (ع)

سوم - جناب امامزاده عبدالله ابيض ابن عباس بن محمد بن عبدالله الشهيد بن حسن الافطس ابن علي بن الامام علي بن الحسين زين العابدين (ع) وجهت ناميدن جناب ايشان را به عبدالله ابيض آن است كه هر يك از امامزاده هائي كه اسمشان عبدالله است ملقب به لقب خاصي شدند كه از يكديگر ممتاز شوند ايشان را عبدالله ابيض ناميدند چون بدن و رخسارش سفيد بود و پدر حضرت عبدالعظيم را عبدالله قانه ناميدند چون حاكم قانه بود و پسر جناب حسن ابن حسن المجتبي (ع) را عبدالله محض ناميدند.



[ صفحه 774]



چون از طرفين منتسب بود به صديقه طاهره سلام الله عليها چون والده ماجده اش فاطمه دختر حضرت سيدالشهداء (ع) بود و عبدالله بن علي بن الحسين را عبدالله الباهر ناميدند به جهت حسن جمالش چنانچه عمربن علي بن ابيطالب (ع) را عمرالاطرف ناميدند چون از يك طرف نسبش شرافت داشت و عمربن علي بن الحسين را عمر الاشرف ناميدند چو والده اش دختر حضرت مجتبي (ع) بوده و از دو طرف شرافت داشته.

الحاصل مرقد شريف جناب عبدالله ابيض نزديك قبر حضرت عبدالعظيم است.

چهارم - جناب حسين بن عبدالله الابيض است كه از بخاري نسابه نقل شده كه در ري هست مزار كثيرالانوار جناب حسين بن عبدالله ابيض كه در سال سيصد و نوزده به رحمت ايزدي پيوست.

پنجم - جناب طاهر بن محمد بن حسن بن حسين بن عيسي بن يحيي بن حسين بن زيد بن علي بن الحسين (ع) و مزار شريفش در يك طرف صحن مقدس حضرت عبدالعظيم معلوم است.

ششم - جناب امامزاده قاضي صابر علي بن محمد بن نصر بن مهدي بن محمد بن علي بن عبدالله بن عيسي بن علي بن حسين الاصغر بن علي بن الحسين (ع) و اين بزرگوار در علم نسب كمال امتياز داشته و نسابه ي ري بوده و ايشان در حدود سنه پانصد و پنجاه و پنج هجري از دنيا رحلت فرموده و قبر شريفشان در ونك است و ونك از قراي ري است.

هفتم - جناب امامزاده زيد كه قبر شريفش در وسط شهر تهران است در بازار بزازها و بر احقر معلوم نيست كه نسب شريف ايشان منتهي به كدام يك از ائمه اطهار مي شود و اين بزرگوار بقعه و حرم و صحن بسيار قابلي دارد و در جوار ايشان مقبره اي است مشهور به سيد ولي و احوالات ايشان را هم حقير در جائي نديدم.

الحاصل در طهران و اطراف و دهات آن مقبره هائي منسوب به اولاد ائمه اطهار (ع) زياد است لكن چون حقير مدرك صحيحي از براي آنها نديده ام ذكر نكردم.