(855 - 784 ه)

از علماي بزرگ مذهب مالكي، مؤلف كتاب «الفصول المهمة في معرفة أحوال الأئمة» درباره ي امام جواد عليه السلام مي نويسد:

«هو أبوجعفر الثاني فانه تقدم في آبائه أبوجعفر محمد و هو الباقر بن علي فجاء هذا باسمه و كنيته فهو اسم جده فعرف بأبي جعفر الثاني و ان كان صغير السن فهو كبير القدر رفيع الذكر القائم بالإمامة بعد علي بن موسي الرضا ولده أبوجعفر محمد الجواد للنص عليه و الإشارة له بها من أبيه كما أخبر بذلك جماعة من الثقات العدول».

«او «ابوجعفر الثاني» است به لحاظ اين كه از پدرانش امام باقر عليه السلام نيز مكني به ابوجعفر و موسوم به محمد بود بدين ترتيب اسم و كنيه ي حضرت جواد عليه السلام با جدش حضرت باقر عليه السلام يكسان بود و لذا حضرت جواد به «ابوجعفر الثاني» شناخته شد اگر چه او خرد سال بود ولي قدر و منزلتش بزرگ و بلند و بعد از پدرش علي بن موسي الرضا عليه السلام به وصيت او عهده دار امر امامت شد كما اين كه جمعي از عدول موثقين به اين موضوع خبر داده اند».

چنان كه «صفوان بن يحيي» روايت كرده كه به حضرت رضا عرض كردم پيش از آن كه خداوند «ابوجعفر» را به شما عطا كند، از شما (راجع به امام پس



[ صفحه 438]



از خود) مي پرسيديم و شما مي فرموديد كه خداوند به من پسري خواهد داد و اكنون خداوند اين پسر را به شما داده و ديدگان ما را به واسطه ي او روشن كرده و خدا روز مرگ تو را براي ما پيش نياورد و اگر خداي نكرده چنين پيش آمدي رخ داد، به چه كسي پناه ببريم؟ با دست خود به «أبي جعفر» اشاره كرد كه در پيش روي او ايستاده بود. عرض كردم: قربانت گردم (كودك خردسالي بيش نيست) و فقط سه سال از عمرش گذشته است؟ فرمود:

«و ما يضر من ذلك فقد قام عيسي الحجة و هو ابن أقل من ثلاث سنين» [1] .

خردسالي او چه زياني به امامت او دارد و حضرت عيسي عليه السلام كه حتي سه سال هم نداشت، پيامبر و حجت خدا براي مردم شد».

و عن الجيراني عن أبيه قال: «كنت واقفا بين يدي أبي الحسن الرضا بخراسان فقال قائل: يا سيدي إن كان كون إلي من فقال: الي ابني أبي جعفر فكان السائل استصغر من السن الذي فيه أبوجعفر» [2] .

«جيراني از پدرش روايت كرده كه گفت: در خراسان خدمت امام رضا عليه السلام ايستاده بودم، كسي به آن حضرت عرض كرد سرور من اگر پيش آمدي براي شما رخ داد، به چه كسي پناه ببريم؟ فرمود: به فرزندم ابوجعفر. گويا آن شخص سن ابوجعفر را كم دانست و تعجب كرد كه چگونه با اين سن كم مي تواند رهبري شيعيان را به عهده بگيرد، حضرت رضا عليه السلام فرمود: خداي سبحان عيسي بن مريم را با شريعت و دين جديد به رسالت و نبوت از طرف خود برانگيخت در حالي كه سن او كمتر از سني بود كه ابوجعفر دارد».



[ صفحه 439]