علم به زبان ها و لغات مختلف فرع علم كلي به تمام جهان خلقت است و شكي نيست كه چون به همه منابع علمي دست داشتند به السنه هم دست خواهند يافت.

از اين رو، در كتاب «خرايج» نقل مي كند كه ابي حمزه ي ثمالي از نصر خادم روايت كرده كه گويد: از ابامحمد عليه السلام مكرر در مكرر شنيدم كه با غلامان رومي، ترك، عبري و عربي و مصري و غيره با هر يك آن ها به زبان خودشان سخن مي گفت و من از مشاهده ي آن تعجب مي كردم و مي گفتم: اين شخص يعني امام عسكري عليه السلام در مدينه به دنيا آمده است و براي احدي ظاهر نگشته و تا وقتي كه امام هادي از دنيا رحلت فرمود او را كسي نديد، پس اين چگونه است، و با خودم چنين فكر مي كردم و گفتگو مي نمودم.

در اين هنگام امام عسكري رو به من كرد و فرمود: خدا حجتش را از ميان ساير آفريدگانش آشكار ساخته و به او معرفت و شناخت هر چيزي را عطا نموده، لذا او لغات مختلف و انساب و حوادث را مي شناسد و اگر اين گونه نبود بين آنكه حجت



[ صفحه 234]



است و كساني كه اين شخص حجت بر او هستند فرقي نبود [1] .

بدين ترتيب، ديگر اختلافي بين علم ائمه باقي نيست كه بگوييم: يكي بيشتر مي دانست و ديگري كمتر، يا در كيفيت و كميت آن فرقي باشد. اين طور نيست، بلكه آن ها همه علوم خود را از يك منبع و مأخذ آسماني مي گرفتند و از هر چه مي خواستند خبر مي دادند.