بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله رب العالمين، يا نور يا برهان يا مبين و يا منير،يا رب اكفني الشرور و آفات الدهور و أسألك النجاة يوم ينفخ في الصور. [1] .

همان گونه كه پيشتر گفته شد: ائمه ي معصومين عليهم السلام نمايندگان الهي در روي زمين هستند و همه ي آن ها از اسماء الحسني آگاه بوده و اسم اعظم را مي دانستند و اعجاز آن ها روي مباني تصرف و اجازه از استفاده ي اسم اعظم بوده است. از اين رو، هر كدام به يك نامي متوسل شده و مصاديق اسماي حسني را به مردم تعليم كرده اند.

بنابراين، بيشتر دعاهاي آن ها از خود پيامبر صلي الله عليه و آله و اميرمؤمنان عليه السلام تا حضرت سجاد و حضرت عسكري عليهم السلام ادعيه تعليمي بوده است و گرنه آن ها معصوم بوده و گناهي - نه صغير و نه كبير - مرتكب نشده بودند. اما منطق آن ها دعا، استغفار، اذعان و اقرار به لغزش ها بود كه از زبان مردم براي حق تعالي مي گفتند تا مردم ياد بگيرند و هر نامي اثري خاص دارد كه در حفظ و حراست از آفات و عاهات و بليات، يا دفع هم و غم و يا برآوردن حاجات مفيد است.

روايت شده: مأمون در جنگ هاي روم در هر پيش آمدي آن حرز را به بازويش



[ صفحه 417]



مي بست و تا در بازويش بود، همه جا مظفر و فاتح برمي گشت.

علامه طباطبايي رحمه الله درباره ي آن حرز گفته است:



و جاء في الفضة مان كان وعاء

لمثل تعويذ و حرز و دعا



فقد أتي فيه صحيح من خبر

عاضده حرز الجاد المشتهر (المعتبر)



از مشهورترين حرزهاي ائمه ي دين، حرز امام جواد عليه السلام است كه مردم عصر آن حضرت تا امروز همه با طلا، زعفران، مشك و عنبر روي پوست آهوي مي نويسند و آن را در لوله سيم خالص حفظ كرده با خود نگاه مي دارند و از آفات و بليات و شرور انس و جن مصون مي مانند.

اين حرز مصونيت از حوادث و سوانح انقلابي را تضمين مي كند، ولي بايد اين نكته را اين جا گوشزد نمايم كه با اثر وضعي حرز - كه مانند آتش - يا آب اثر وضعي دارد - مع ذلك بايد عقيده و ايمان به مبدا، معاد، نبوت و ولايت داشت تا از آن استفاده ي كامل نمود، چرا كه در قرآن و احاديث مكرر در مكرر در تأثير اين دعاها، حرزها، اذكار و ساير اعمال مي فرمايد:

«شرط قبولي و تأثر كامل براي مؤمنين و متقين است» كه: (إن الله يتقبل من المتقين) [2] همچنين صدقات، زكات، احسان، اكرام، صلات، جوايز، ادعيه و اذكار نيز به شرط تقوي قبول مي شود.

البته اين بيان دليل بر عدم تأثر، يا سلب اثر وضعي نيست، بلكه از آن جايي كه اثبات شي، نفي ماعدي نمي كند، اثر وضعي را خواهد داشت، ولي منظور حقيقي تأمين نمي گردد.

بنابراين، توسل به سقاخانه، يا نذر سيد و امام زاده و ساير امور شبيه به آن وقتي اثر كافي مي گذارد كه عقيده و ايمان به اصل موضوع داشته باشد و گرنه اثري ندارد. در هر حال، عقيده به حرز، ادعيه و اذكار براي خردمندان همه ي اديان غير قابل انكار



[ صفحه 418]



است و تأثير آن وقتي است كه اين عوامل را وسيله ي قرب به حق بشناسند، تا از مصونيت آن بهره مند گردند.