چنانچه پيشتر متذكر شديم ائمه ما عليهم السلام همه ي سخنان خود را متكي به رسول خدا صلي الله عليه و آله نموده، از باب مدينه ي علم دريافت مي نمودند و هر سخن و حديثي را كه



[ صفحه 273]



نقل مي كردند از اميرمؤمنان علي عليه السلام و از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله است.

بنابراين، مواعظ، نصايح، تعليمات عاليه دين و دنيا، دستورات زندگي، روش پرورش و آداب و رسوم همه از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله صاحب شريعت است. با اين تفاوت كه چون زمان و حوادث روزگار به خود پيامبر صلي الله عليه و آله و اميرالمؤمنين عليه السلام فرصت نمي داد كه همه ي آنچه كه مورد نياز بشر است يك جا به مردم بياموزند از اين جهت بسياري از مواد ادب نفس و ادب درس را ائمه معصومين عليهم السلام در نقاط حساس زندگي به مردم آموخته اند.

و لذا مي بينيم يك سخن تام و كلمه ي مقيدي مثلا از امام كاظم عليه السلام و يك مطلبي از امام رضا عليه السلام يك درسي از امام جواد عليه السلام باقي مانده و نقل شده است.

چون هدف اصلي ائمه دين و عترت معصومين عليهم السلام تعليم ادب زندگي و تكامل آن بوده. از اين رو، آن ها هرگز از خود سخن نگفته اند، بلكه هميشه احاديث و تعليمات عاليه ي خود را با سلسله نسب پدران خود به اميرالمؤمنين عليه السلام و پيامبر خاتم النبيين صلي الله عليه و آله رسانيده اند كه در سنديت آن هيچ جاي شبهه نباشد.

اكنون چند خبر كه از مواعظ و اندرزهاي امام جواد عليه السلام است براي مزيد اطلاع خوانندگان عزيز مي نگاريم.