شيخ طوسي مي گويد: كنيه ي وي أباعبدالله و معروف به ابن المعلم و از جمله ي متكلمان شيعه است. رياست اماميه در زمان حياتش با وي بود. او در علم كلام و فقه پيشوا و داراي ذهني خوب و دقيق و حاضر جواب بود. [1] .



[ صفحه 187]



ابن حجر عسقلاني مي گويد: شيخ مفيد رحمه الله در راه كسب علم سختي زيادي كشيده و گروهي از علم او بهره برده اند، به گونه اي كه در مذهب اماميه ماهر بود، تا آنجا كه گفته شده است: او بر گردن هر شيعه، حقي و منتي دارد. [2] .

شيخ مفيد رحمه الله نزد بيش از پنجاه تن از بزرگان عصر خود درس خواند و نيز از آنان روايت مي كند و بيش از 200 جلد كتاب كوچك و بزرگ نوشته است كه برخي از آن ها در عراق و ايران چاپ شده است. وي در يازده ذي القعده سال 336 و يا 338 به دنيا آمد و در شب جمعه در سال 413 هجري درگذشت.

نجاشي مي گويد: روز درگذشت وي از روزهايي بود كه باشكوه تر از آن ديده نشده است و مردم زيادي براي نماز گزاردن بر پيكر وي جمع شدند و موافق و مخالف بر او گريستند [3] امام زمان عليه السلام نيز در مرگ وي اين اشعار را سروده است:



لا صوت الناعي بفقدك انه

يوم علي آل الرسول عظيم



ان كان قد غيبت في جدث الثري

فالعلم و التوحيد فيك مقيم



و القائم المهدي يفرح كلما

تليت عليك من الدروس و العلوم



[ صفحه 188]



صداي آن كه خبر رحلت تو را داد، به گوش نرسد، روزي كه تو از دنيا رفتي، مصيبتي بزرگ بر آل رسول بود. اگر در زير خاك پنهان شده اي، حقيقت دانش و توحيد و خداپرستي در تو اقامت گزيده است. هر گاه تو از انواع علوم خود تدريس مي كردي، قائم مهدي عليه السلام خوشحال مي شد.