مأمون در سال 218 هجري مرگش فرا رسيد و پس از او برادرش معتصم جاي او را گرفت. در سال 220 هجري معتصم امام را از مدينه به بغداد آورد تا از نزديك مراقب او باشد. چنانكه قبلا ذكر شد در مجلسي كه براي تعيين محل قطع دست دزد تشكيل داده بودند، امام را نيز شركت دادند و قاضي بغداد - ابن ابي دواد - و ديگران شرمنده شدند. چند روز بعد از آن ابن ابي دواد از حسد و كينه توزي نزد معتصم رفت و گفت: «به جهت خيرخواهي به شما تذكر مي دهم كه جريان چند روز قبل به صلاح حكومت شما نبود، زيرا در حضور همه ي دانشمندان و مقامات عاليه ي مملكتي، فتواي ابوجعفر (امام جواد) يعني كسي را كه نيمي از مسلمانان او را خليفه و شما را غاصب حق او مي دانند، بر فتواي ديگران ترجيح دادي و اين خبر ميان مردم منتشر و خود برهاني براي شيعيان او شد».

معتصم كه مايه ي هر نوع دشمني با امام را در خود داشت از سخنان ابن ابي دواد بيشتر تحريك شد و در صدد قتل امام برآمد. سرانجام منظور پليد خود را عملي ساخت و امام را در آخر ذيقعده ي سال 220 هجري قمري مسموم و شهيد نمود.

پيكر پاك امام ابوجعفر، جواد، را در كنار قبر جد گراميش امام موسي بن جعفر، در قبرستان قريش در بغداد به خاك سپردند، [1] صلي الله عليه و علي آبائه الطاهرين. مزار اين دو گرامي هم اكنون به كاظمين مشهور است و از ديرباز زيارتگاه مسلمانان بوده است.



[ صفحه 454]