ذكر مي شود كه فعاليت شيعيان در دوران امام جواد به منظور هدايت مذهبي و امور مالي بود و لذا تهديدي بر ضد حكومت مأمون به حساب نمي آمد.

قيام مردم قم كه اكثرا شيعه بودند از ماجراي امام جواد جدا بود. آنها براي كاهش خراج زمين قيام كردند و اول تقاضاي تخفيف كردند كه مانند اهل ري به آنها هم تخفيف داده شود. وقتي قبول نشد مأمون را از خلافت خلع نموده و از پرداخت خراج امتناع ورزيدند. مأمون براي جلوگيري از قيام، علي بن هشام و عجيف بن عنبسه را فرستاد و بسياري از مردم به قتل رسيدند. از جمله كشته شدگان يحيي بن عمران بود كه بنا به گفته ي ابن شهر آشوب، وكيل امام جواد بود؛ ولي به اين معني نيست كه امام جواد در اين قيام سهمي داشته است بلكه اين قيام، مردمي بود و هدفشان كاهش ماليات بود كه متأسفانه نتيجه معكوس شد، به طوري كه مأمون پس از



[ صفحه 370]



غلبه، ماليات دو ميليوني آنها را به هفت ميليون افزايش داد و از آنان گرفت. [1] .