شخصيت پيشواي نهم از ديدگاه دانشمندان
سخنان و مناظرات امام جواد عليه السلام و حل مشكلات بزرگ علمي و فقهي توسط آن حضرت ، تحسين و اعجاب دانشمندان و پژوهشگران اسلامي اعم از شيعه و سني را برانگيخته ، آنان را به تعظيم در برابر عظمت علمي امام عليه السلام واداشته است و هر كدام او را به نحوي ستوده اند.
به عنوان نمونه ، سبط بن جوزي مي گويد :
او در علم و تقوي و زهد و بخشش بر روش پدرش بود.
ابن حجر هيتمي مي نويسد :
مأمون او را به دامادي انتخاب كرد ؛ زيرا با وجود كمي سن از نظر علم و آگاهي و حلم ، بر همه دانشمندان برتري داشت.
شبلبخي مي گويد :
[ صفحه 416]
مأمون هميشه شيفته ي او بود ؛ زيرا با وجود كمي سن ، فضل و علم و كمال عقل خود را نشان داده ، برهان عظمت خود را آشكار ساخت.
استاد شيعه ، شيخ مفيد رحمه الله و فتال نيشابوري رحمه الله از آن حضرت چنين ياد مي كنند :
مأمون شيفته ي او شد ؛ زيرا مي ديد كه او با وجود كمي سن ، از نظر علم و حكمت و ادب و كمال عقلي ، به چنان رتبه ي والايي رسيده كه هيچ يك از بزرگان علمي آن روز بدان پايه نرسيده اند.
جاحظ معتزلي عثماني ، كه از مخالفان خاندان علي عليه السلام بود ، امام جواد عليه السلام را عالم ، زاهد ، عبادت پيشه ، شجاع ، بخشنده ، پاك و پاك نهاد دانسته است [1] .
پاورقي
[1] سيره ي پيشوايان ، به نقل از : نورالابصار ، ارشاد ، روضة الواعظين ، تذكرة الخواص ، صواعق المحرقه.