بازگشت

نقش امام در خنثي ساختن روايات ساختگي


يحيي بن اكثم كه سمبل علمي معارضين با جريان ولايت در عصر امام نهم عليه السلام است در مجلسي كه مأمون خليفه دانشمند و سياستمدار عباسي نيز حضور داشت از امام جواد عليه السلام پرسيد:

يابن رسول الله روايت شده كه جبرئيل به نزد رسول خدا آمد و گفت: اي محمد صلي الله عليه و آله و سلم خدايت سلام مي رساند و مي فرمايد: من از ابي بكر راضي هستم ببين كه او هم از من راضي است يا نه؟ نظر حضرتعالي راجع به روايت چيست؟

امام جواد عليه السلام جواب داد: من منكر فضل ابي بكر نيستم ولي راجع به اين خبر بايستي سخن پيامبر خدا صلي الله عليه و آله در حجة الوداع را يادآوري كرد كه فرمود: قد كثرت الكذابة علي و يتكثر بعدي فمن كذب علي متمدا فليتبوء مقعده من النار فاذا اتاكم الحديث عني فاعرضوه علي كتاب الله فما وافق كتاب الله و سنتي فخذوا به و ما خالف كتاب الله و سنتي فلاتأخذوا به.

يعني نسبت دهندگان دروغ به من زياد شده اند و بعد از من نيز بسيار خواهند شد هر كس دانسته دروغي به من نسبت دهد پس بايد نشيمنگاهش را از آتش فراهم سازد. زمانيكه از من چيزي به شما رسيد آن را به كتاب خدا و سنت من عرضه نمائيد آنچه با كتاب و سنت من سازگار بود آن را بگيريد و آنچه با كتاب و سنت من سازگاري نداشت پس آن را نگرفته (و بدان عمل ننمائيد)

اين روايت با كتاب خدا سازگار نيست چون خداوند مي فرمايد:

و لقد خلقناالانسان و نعلم ما توسوس به نفسه و نحن اقرب اليه من حبل الوريد [1] و هر آينه ما انسان را آفريديم و آنچه را كه نفسش ‍ بدان وسوسه مي كند مي دانيم و از رگ گردن به او نزديكتريم.

آيا خداوند عزوجل از خشنودي و ناخشنودي ابي بكر بي اطلاع بوده و سوال كرده است؟!! [2] .

در سؤالي ديگر يحيي ابن اكثم بدين روايت ساختگي توسط يحيي بن عنبسه دروغ پرداز و جعل كننده حديث متوسل شد و پرسيد كه:

نظر حضرتعالي راجع به روايت انهما (عمر و ابوبكر) سيداكهول اهل الجنة، چيست؟

امام فرمودند: اين روايت هم محال است چون همه اهل بهشت جوان خواهند بود و در آنجا پير پيدا نمي شود (كه آقا و يا نوكر داشته باشد) اين روايت را بني اميه در قبال حديث صحيح انهما سيد شباب اهل الجنه يعني حسن و حسين عليهما السلام دو آقاي جوانان بهشت هستند جعل كرده اند.

يحيي بن اكثم پرسيد: روايت شده كه رسول خدا فرموده: ان مثل ابي بكر و عمر في الارض كمثل جبرئيل و ميكائيل في السماء در اين باره چه مي فرمائيد.

امام جواد عليه السلام فرمودند: راجع به اين حديث هم بايد دقت شود جبرئيل و ميكائيل دو فرشته ي مقرب الهي هستند كه هرگز به خدا معصيت نكرده اند و لحظه اي از اطاعت ربوبي جدا نشده اند ولي ابوبكر و عمر مشرك بودند اگر چه بعد اسلام را اختيار كرده اند اكثر عمر آن دو در شرك سپري شده محال است كه خداوند آن دو را به جبرئيل و ميكائيل تشبيه كند.

در سؤالي ديگر يحيي بن اكثم گفت:

روايت شده كه پيامبر خدا فرمود: لو لم ابعث لبعث عمر اگر من مبعوث نمي شدم حتما عمر مبعوث مي شد در اين باره چه مي فرمائيد؟

امام فرمود: كتاب خدا از اين حديث راست تر است، خداوند در كتابش ‍ چنين فرموده واذا اخذنا من النبيين ميثاقهم و منك و من نوح [3] و زماني كه ما از پيامبران ميثاق اخذ كرديم و از تو و از نوح؛ خداوند چطور ميثاق خود را تغيير مي دهد؟! هيچكدام از پيامبران به اندازه ي چشم به هم زدني مشرك نبودند پس چطور فردي كه اكثر عمر خود را در شرك به خدا گذرانده به رسالت مبعوث مي شود و علاوه پيامبر خدا فرموده نبئت و آدم بين الروح و الجسد، من به نبوت مبعوث شدم در حاليكه آدم بين روح و جسد بود(آفريده نشده بود).


پاورقي

[1] سوره ق آيه 16.

[2] احتجاج طبرسي.

[3] سوره احزاب آيه 7.