دوران زندگي حضرت امام محمدتقي عليه السلام را از نظر اجتماعي به سه دوره تقسيم مي كنيم:

1- از هنگام تولد تا موقع وفات حضرت رضا عليه السلام.

2- در دوره ي مأمون الرشيد يعني از سال 203 تا سال 218 سال مرگ مأمون.

3- دوره ي خلافت معتصم از مرگ مأمون تا هنگام شهادت حضرت جواد عليه السلام يعني سال 220 ه. ق.



[ صفحه 13]



اينك خلاصه اي از پيشامدهاي ادوار سه گانه:

الف - دوره اول - در اين دوره كه مي توان آن را به دو قسمت تقسيم كرد:

1- از هنگام تولد تا سال هجرت حضرت رضا عليه السلام به خراسان.

2- از موقع هجرت حضرت رضا عليه السلام به خراسان تا هنگام شهادت (203 ه - ق) آن بزرگوار.

ب - دوره امامت حضرت در عهد مأمون الرشيد آن هم دو دوره متمايز.

1- حضرت جواد عليه السلام در مدينه و سپس حركت به بغداد و جريان ازدواج با ام الفضل و سپس معاودت به مدينه.

2- حضرت در مدينه تا وقت مرگ مأمون.

ج - دوره خلافت معتصم دو دوره، اول از 218 تا آخر سال 219 كه حضرت در مدينه تشريف داشتند، قسمت دوم ازاول سال 220 تا آخر سال قريب 10 ماه كه حضرت در بغداد تشريف داشتند و جريان شهادت آن بزرگوار.