مرحوم مقدس اردبيلي در حديقة الشيعه نقل مي كند كه:

خليفه (مأمون الرشيد) بيمار شد و نذر كرد كه اگر بهبودي حاصل كند مال زيادي (مال كثير) در راه خداوند انفاق كند. پس از بهبودي از علماء و فقهاء حاضر در بغداد و محضرش فتوي خواست كه چه مقدار بايد انفاق كند. همگان گفتند: در كتاب خدا و سنت رسول (ص) اين را نديده ايم و مقدار آن را نمي دانيم.

خليفه از حضرت امام محمدتقي (ع) جواب خواست، حضرت فرمودند:

اگر دينار يا درهم قصد كرده اي از هر يك هشتاد عدد بدهي، فقهاء دليل اين جواب را سئوال كردند، حضرت فرمودند كه:

خداوند متعال در قرآن مجيد خطاب به پيغمبر اكرم مي فرمايد:

«لقد نضركم الله في مواطن كثيره»



[ صفحه 32]



و لفظ كثير در اين آيه مباركه از عدد هشتاد مراد است (تعداد غزوات و جنگهاي پيغمبر اكرم با مشركين) همه فقهاء از اين جواب متحير شده و در برابر كثرت علوم حضرت و احاطه آن به جزئيات فروع مسائل اظهار عدم اطلاع و كوچكي نمودند.

در كشف الغمه (ص 222 سوم) اين داستان را از متوكل نقل مي كند و سپس خود مي گويد كه اگر متوكل نذر كرده باشد جواب از حضرت هادي عليه السلام مي باشد و من (علي بن عيسي اربلي) گمان مي كنم كه اين جواب مربوط به هيچ يك از ائمه طاهرين عليهم السلام نمي باشد.

سپس شرحي درباره ي آن مي نويسد. طالبين رجوع نمايند.

نمونه ديگر

مسعودي در اثبات الوصيه روايت مي كند كه:

وقتي عمر بن فرج در خدمت حضرت جواد عليه السلام در كنار دريا بود (ظاهرا كنار دجله در بغداد) روي به حضرت كرده و گفت:

شيعيانت مدعي هستند كه شما وزن و كيل آب دريا را مي دانيد:

حضرت در جواب او فرمودند: آيا اگر خدا بخواهد علم آن را به پشه اي بدهد قدرت دارد يا نه؟

گفت: قدرت دارد فرمودند: من در نزد خدا از پشه گرامي ترم (يعني علم آن را خدا به من عنايت فرموده است و من مي دانم).