معتصم پس از استقرار حكومت خود، گروه زيادي از مردم تركستان (ماوراءالنهر) را كه هم نژاد مادرش بودند، به بغداد (مركز خلافت) كوچ داد و كارها را به آنها سپرد، طولي نكشيد كه ترك ها زمام



[ صفحه 50]



كارها را در دست گرفتند و قدرتشان بر ايرانيان و اعراب فزوني يافت. [1] معتصم از آن نظر كه به وفاداري تركها نسبت به خود اطمينان داشت، روز به روز ميدان را براي آنان بازتر مي كرد و عطاياي بسيار به آنها مي داد، و همچنين باعث كينه ي اعرب شد به طوري كه يكي از سرداران عرب درصدد برانداختن حكومت وي برآمد كه در اثر فاش شدن نقشه ي وي، اقداماتش با شكست روبرو گرديد توضيح آنكه:

هندواني معروف به «زط» حكومت معتصم را تهديد مي كردند، آنان راه «بصره» را بسته بودند و از كشتي ها باج مي گرفتند و نمي گذاشتند كالا به «بغداد» وارد شود، معتصم يكي از سرداران عرب به نام «عجيف بن عنبه» را مامور كرد تا حركت هندوان را سركوب كند، عجيف اردوگاهي نزديك شهر «واسط» تشكيل داد و آب را به روي هندوان بست و مدت نه ماه با آن ها مبارزه نمود تا سرانجام هندوان شكست خوردند و تسليم شدند.

عجيف پس از اين پيروزي، بر ضد سرداران ترك قيام كرد و مي خواست از اين راه حكومت معتصم را براندازد، براي اين منظور با «عباس بن مأمون» و ديگر سرداردان عرب همگام شد، ولي خبر اين قيام مخفي نماند و اين راز در حال مستي عجيف و عباس (!!) فاش شد [2] .



[ صفحه 51]



معتصم با فاش شدن اين راز، عجيف و عباس را از بين برد و از آن تاريخ، به كلي از اعراب و ايرانيان جدا شد و هسته ي مركزي سپاه خود را از ترك ها تشكيل داد، از اين رو ترك ها در مدت كمي يكه تاز حكومت اسلامي شدند.