بنا به نقل صاحب تفسير: عبدالعزيز دهلوي.

فلاسفه گويند: الحمدلله، جنس ستايش و ثناء از آن اوست، الله



[ صفحه 131]



نام ذاتش است، ظهور و بروز نشانه هاي صنعت كمالي كاملا به ذات است، بدون دخالت چيزي بر اسم و رسم از آن پروردگار است!

تمام آثار اسماء حسني از ذات بروز نموده و مي نمايد بدون نيازمندي و دخالت معاني آن، نام ها، مفهوم از كلمه آن نامها و صفات است، بدون ابزار و آلت و سببي چه آنچه بر حسب حكمت الهي باشد فراهم خواهد شد! به سبب آنكه حمد از آن پروردگار است، اين است كه اين صفت در «رب العالمين» است.

عطار مي فرمايد:



نه هرگز كبريايش را بدايت

نه ملكش را سرانجام و نهايت



خداوندي كه او داند كه چونست

كه او از هر چه من دانم فزونست



چو ديد و دانش ما را آفريده است

كه دانسته است او را و كه ديده است





[ صفحه 132]