حمد گفتن ستايش زبان است، بر يزدان پاك، پيامبران به زبان ثناخوان پروردگار گشتند، به زبان آنان جاري شد. حمد فعلي: به جاي آوردن كارها براي خشنودي خدا است. حمد احوالي است بر حسب روان و قلب مانند اتصاف به كمال هاي علمي و عملي، آفريده شدن به اخلاق الهي است. حمد زباني و صفت زيبائي است از براي بزرگداشتن، دانشمندان لغت برآنند كه ريشه حمد از حمدة است. حمدة آوازي باشد از زبانه آتش بيرون آيد، چون از ديدار روشنائي هاي نعمت هاي يزداني آتش محبت از دل مظاهر زبانه زند، بر زبان به صورت ثنا هويدا گردد، از اين جهت آن را حمد گويند، شبيه است بالحمد. گفته اند: حمد ستاش و ستودن است، به زبان محمود، جميل اختياري است به آهنگ بزرگ داشتن. گويند حمد ريشه اش از حمادي است، هدف و پايان بود، حمدي كه مردم گويند هدف و پايان كوششي است در اداي ستايش پروردگار. ريشه اين همه حمدها حمد وجودي است، وجود اعتباري ممكنات، عين ستايش وجود خداست، چنانچه فرمايد: و ان من شيئي الا يسبح بحمده فما خلق الله شيئا الا و الهمه الحمد، تمام حمدها داخل حمد وجودي است از انواع و اقسام آن.