چون از خدا دور گشته عذاب نازل شود و آثار گناهان نمودار شود چون مي ميرد در حالي كه عمر خود را گذرانده است زنده مي گردد در آن حال كه مرده يعني در هنگام مرگ! احوالش در چيزي است كه از روشنائي كارها يا تاريكي هاي آن در دل وي اثر گذاشته آنگاه به پاداش يا مكافات كار كشيده خواهد شد بلكه خودش همان پاداش و مكافات است ولي در غير صورت جزئي خودش است، چون روان آدمي به سوي جهان



[ صفحه 230]



برزخ برگردد تصويرش آثار كارها به صورت هاي جزئي برزخي بازگشت مي كند پس ستمكار به تاريكي گرايد، درهم و ديناري كه به نيكوكاري نپرداخته و همه را جمع كرد، آتش شده پيشاني و كمرش را با آن زنند چه براي هر چيزي در هر جهاني صورتي مخصوص و شايسته همان عالم است كه با صورت هاي جهان هاي ديگر تفاوت بسيار دارد.

عالم خواب: آنچه را كه در خواب ديده در بيداري انجام داده است بعضي از احوال آينده با صورتهاي برزخي در خواب نمودار مي شود تعبير كنندگان آنها را تعبير نمايند و آن كه دانا به صور برزخي است تعبير مي كند و با تعبير درست درآيد.