جواب اينگونه سخنان اين است كه تمام قرآن را در عوالم حقايقي است و آن را تأثيرات مخصوصه است و حقيقت مجرد خوانده



[ صفحه 165]



شدن از جبرئيل نيست بلكه خوانده شدن آن به جبرئيل ربطي به ماهيت آن ندارد و بسمله هم يك آيه اي است كه در اول هر سوره نازل شده است پس حقيقتش با نزول هر سوره اختلافي نخواهد داشت بسمله حمد مثلا غير از بسمله اخلاص نيست و لازم نيست كه قصد كند در هر سوره مخصوصا بسمله آن به مجرد نزول چند مرتبه وگرنه واجب خواهد بود كه در فاتحه نيت كند باز هم معين كردن آنچه اول يا دوم نازل شده است زيرا آن هم كه دو مرتبه نازل شده زيان ندارد اينكه نيت نكند با بسمله خصوصيت سوره را بلكه ضرر ندارد كه سوره را نيت بكند و بسمله را به همان نيت سوره بخواند بعد از آن سوره ديگري بخواند و اين اختلاف نيست مگر قصد خارج از تعيين ماهيات.