اين زن باتقوي كه از شايسته ترين زنان عصر خود به شمار مي رفت يكي ديگر از دختران امام نهم حضرت محمدتقي عليه السلام بود. اين زن چهار امام را درك كرد و از محضر آنان بهره مند شد، اول پدر گرامي اش حضرت جواد عليه السلام، دوم برادرش حضرت هادي عليه السلام سوم برادرزاده اش حضرت عسكري عليه السلام و چهارم حضرت مهدي، امام زمان (عج) را كه خود



[ صفحه 452]



افتخار قابلگي امام دوازدهم را داشت، از ديگر افتخارات حكيمه خاتون تعليم و تربيت نرگس مادر امام زمان (عج) بود كه او كنيزي رومي بود و به اسارت مسلمانها درآمده بود، حضرت عسكري عليه السلام او را كه دوشيزه اي پاكدامن و باتقوي بود خريدند و زير نظر عمه ي گرامي شان به او آداب اسلامي را آموختند تا آنكه سرآمد زنان روزگار شد و آن لياقت را يافت كه نطفه ي پاك مهدي موعود (عج) در رحم مطهر او قرار گيرد و مادر كسي باشد كه جهان را از عدالت پر مي سازد.

حكيمه در نزد ائمه ما مكرم و محترم بوده و وثوق و اطمينان، تا جايي كه به مقام سفارت امام زمان (عج) نائل آمد، عرايض مردم را به امام زمان (عج) مي رسانيد و توقيعات امام را به مردم برمي گردانيد، او اول كسي بود كه پس از تولد امام محمد بن حسن العسكري (عج) او را بوسيد و حفظ نمود و پرورش داد و به نزد پدرش امام حسن عسكري عليه السلام برد و سپس به نزد مادرش نرگس برگردانيد. [1] .

حكيمه در ميان سادات علويه و دختران بني هاشمي از جهت فضل و منقبت و عبادت و تقوي و علم و دانش ممتاز و به پارسايي مشهور بود، او مخزن اسرار امامان و مورد اعتماد ايشان شد. علماي بزرگوار ما زيارت او را در قبال زيارت ائمه سامراء مستحب مؤكد قرار داده اند. مزار شريفش در كنار قبر نرگس خاتون در داخل ضريح مطهر عسكريين در شهر سامراء جا دارد. وفات اين بانوي بزرگوار را در سال 274 هجري نوشته اند. [2] گويند نواب امام زمان (عج) به وسيله ي اين بانوي بزرگوار با امام رابطه برقرار مي كردند. در كتاب اكمال الغيبه، از احمد بن ابراهيم نقل شده كه گفت من بر حكيمه خاتون دختر حضرت ابوجعفر محمد بن علي بن موسي الرضا عليه السلام در سال 262 وارد شدم و هر چه مي خواستم از پشت پرده از آن حضرت مي پرسيدم و او به من جواب مي داد و او واسطه ي حجة بن الحسن العسكري عليه السلام بود كه بسياري امور مربوط به شيعه را انجام مي داد.

در كتاب مدينة المعاجز، محدث بحراني، روايت مي كند كه به نقل طبري، محمد بن قاسم علوي گفت: با چند نفر وارد بر حكيمه خاتون شديم فرمود هر چه مي خواهيد سؤال



[ صفحه 453]



كنيد و از ميلاد ولي عصر (عج) بپرسيد، آنگاه جريان تولد حضرت حجة را از نرجس (نرگس) خاتون شرح داد و گفت من شخصا حاضر و ناظر و مربي او بودم. [3] .

از حكيمه اخبار و احاديث بسياري نقل شده و آيات بسياري را تفسير نموده است كه نشان دهنده ي قدرت علمي و روح ايمان و ولايت او مي باشد. او با يكي از علويين به نام ابوعلي الحسن المحدث از فرزندان حضرت سجاد عليه السلام ازدواج كرد و نتيجه ي اين همسري يك پسر و يك دختر بود. حكيمه خاتون به خاطر علم و دانش و فضل و كمال و تقوايي كه داشت همه ي زنان بني هاشم و خاندان گرامي اش را دور خود جمع كرده و از ادب و دانش و فقه و تعليم و تربيت ديني خويش، آنها را برخوردار مي كرد.

ديگر فرزندان امام جواد عليه السلام هر كدام در موقعيت و زمان و سياست روزگار خود از برترين و بهترين مردم دوران بودند. برنامه هاي عمراني شهر قم و موقوفات و قبه و بارگاه حضرت معصومه عليهاالسلام توسط اينان سرپا گرديده است و آنها كه در قم مي زيستند منشأ خدمات شايسته اي براي مردم اين مرز و بوم بودند رحمة الله عليهم اجمعين. [4] .