از امام محمدتقي عليه السلام به نقل برخي از تواريخ، هشت فرزند به جاي ماند؛ يكي امام دهم حضرت امام علي النقي الهادي عليه السلام پيشوا و رهبر و راهنماي امت پس از آن بزرگوار، كه آن شخصيت والا نيز مانند پدر بزرگوار و پدران گرامي اش محصور در دستگاه ستمكاران بود و اسير در دست آنها، آن حضرت هم عمر كوتاه خود را كه فقط 28 سال بود اكثر در زندان و تبعيد ستمكاران زمان گذراندند، كمتر شيعيان مي توانستند از محضر پرفيض ايشان مستقيما بهره مند شوند، كه شرح حال آن امام و چگونگي شهادتشان خود فاجعه اي است براي جهان تشيع و برگ سياه ديگري است در تاريخ حكمروايي ها و ستمهاي عباسيان. [1] .

دومين پسر امام جواد عليه السلام موسي نام داشت كه مختصري از شرح احوالات او بيان مي شود، سومي ابواحمد حسين، چهارمي ابوموسي عمران، پنجمي فاطمه، ششمي خديجه، هفتمي ام كلثوم و آخري حكيمه خاتون بود كه تا زمان امام زمان حضرت محمد بن الحسن (عج) را درك كرده است. اين مردان و زنان ارزشمند همه منشأ خدمات ارزنده اي براي جهان اسلام بودند و هر كدام در دوران خود از بهترين مردها و زنهاي روزگار به شمار مي رفتند و از شايستگان زمان خود بودند و عموما در اطراف شهر قم



[ صفحه 450]



مدفونند و سادات و مردان مجاهد و بزرگواري از نسل پاك ايشان به دنيا آمدند كه در تواريخ مختلف راجع به خصوصيات و اولاد و احفاد ايشان بحثهاي بسياري آورده شده و تا حدي آن را گوناگون نگاشته اند ولي همه حاكي از آن است كه اين مردان و زنان نيكوكار همه خدمتگزاران شايسته اي براي دين و دنياي مردم بوده اند. [2] رحمة الله عليهم اجمعين.

در اينجا مختصر اشاره اي به زندگاني دو تن از آنها كه معروفتر هستند مي شود: