امام نهم كه نامش «محمد» و كنيه اش «ابوجعفر» و لقب او «تقي » و «جواد» مي باشد، در نيمه ماه رجب 195 ه. ق در شهر مدينه ديده به جهان گشود [1] .

مادر او «سبيكه » كه از خاندان «ماريه قبطيه » همسر پيامبر اسلام به شمار مي رود، از نظر فضايل اخلاقي، در درجه والايي قرار داشت و برترين زنان زمان خود بود، به طوري كه امام رضا عليه السلام از او به عنوان بانويي منزه و پاكدامن و با فضيلت ياد مي كرد [2] .

حضرت در مجموع دوران امامت خود با دو خليفه عباسي، يعني مامون (193 - 218) و معتصم (218 - 227) معاصر بوده است.

«ابن حجر هيثمي » از علماي اهل سنت مي نويسد: «مامون او را به دامادي انتخاب كرد، زيرا با وجود كمي سن، از نظر علم و آگاهي و حلم بر همه دانشمندان برتري داشت.» [3] .

شبلنجي عالم ديگر اهل سنت مي گويد: «مامون پيوسته شيفته او بود، زيرا با وجود كمي سن، فضل و علم و كمال عقل خود را نشان داده، عظمت خود را آشكار ساخت.» [4] .

به بهانه نيمه رجب و سالروز ولادت آن حضرت، در اين مقال بر آنيم با ارائه يكي از مناظرات آن حضرت، خوشه اي از خرمن علم و فضل و كمال عقل او برگيريم، و فرا روي انديشه خويش قرار دهيم.